مقالات درمان های روانشناسی
زمینه های روانشناختی استرس
تاریخ درج مقاله : 1393/09/02
استرس نوعی احساس فشار درونی است که بیشتر مواقع با احساس اضطراب توام است . در حالت کلی ، هر آنچه که تعادل روانی ما را بر هم بزند می تواند استرس زا باشد . تعادل روانی ما زمانی به هم می خورد که مانعی در برابر دستیابی به اهداف مان حادث شود . این موانع انواع گوناگونی دارند از جمله موانع فیزیکی ، اجتماعی ، فردی و انواع تعارض ها. در اینجا به یکی از مهمترین آنها یعنی تعارض ،که شاید آشنایی کمتری با آن وجود داشته باشد ، می پردازیم . تعارض ها مشتمل بر 3 نوع هستند :
1-تعارض گرایش – گرایش : زمانی دچار این نوع تعارض می شویم که دو هدف یا انگیزه همزمان برایمان کشش داشته باشند اما باید از یکی به نفع دیگری صرف نظر کنیم . مثلا ادامه تحصیل به قیمت از دست دادن کار یا ازدواج به قیمت دست کشیدن از یک سری آزادی های فردی . حتی ممکن است میان انتخاب یک هدف و معیارهای شخصی برای عملکرد ، گیر بیافتیم برای نمونه رقابت برای پیشرفت به قیمت زیر پا گذاشتن معیارهای اخلاقی .
2-تعارض گرایش – اجتناب : زمانی که یک موضوع یا هدف همزمان هم جوانب مثبت دارد و هم جوانب منفی . مثل زمانی که تمایل به ماندن کنار خانواده بسیاری از فرصت های پیشرفت را از فرد می گیرد ، این موضوع برای فرد تعارض ایجاد می کند . انگیزه کار و کسب درآمد می تواند با ترس از عدم حمایت مالی از طرف خانواده در تعارض قرار گیرد . این تعارض سخت ترین نوع تعارض است و معمولا دیرتر از دو نوع دیگر حل می شود .
3-تعارض اجتناب – اجتناب : در این نوع از تعارض ، انتخاب میان بد و بدتر است و فرد می بایست بین دو موضوع ناخوشایند یکی را برگزیند . دانش آموزی که به خاطر ترس از تنبیه باید به درخواست معلم برای آمدن پای تخته جواب مثبت دهد، درگیر این شکل از تعارض است .
تعارض ها از عمده ترین خواستگاه های استرس هستند و می توانند بسیار ناکام کننده باشند . اما نکته جالب در مورد آنها این است که در بیشتر مواقع باعث رشد انسان می شوند . به خاطر همین است که گروهی از روانشناسان، مانند اریک اریکسون، مراحل عمر افراد را بر مبنای همین تعارض ها دسته بندی کرده اند و لازمه رشدیافتگی فرد را حل موفقیت آمیز آنها می دانند . این نوع برداشت از تعارض می تواند در برخورد با آن بسیار کمک کننده باشد . اما تعارض حل نشده می تواند منجر به تداوم استرس و به تبع آن انواع مشکلات روانی و جسمی و بین فردی شود . تعارضات معمولا با تصمیم گیری برطرف می شوند اما فرآیند تصمیم گیری ممکن است طولانی شود یا فرد نتواند اقدام به تصمیم گیری کند . در چنین مواقعی استفاده از کمک حرفه ای و مشاوره با فردی که در زمینه مساله مورد نظر اطلاعات تخصصی دارد می تواند کمک کننده باشد .
