چگونه مطالعه کنیم؟

مطالعه را می توان یکی از کار افزار های حافظه به شمار آورد. حال باید دید چگونه باید مطالعه کرد تا سریع خواند و دچار خستگی نشد.
بسیاری از مردم عادت دارند. که کلمه کلمه می خوانند . چشمانشان روی هر کلمه توقف می کند و بعد از آن به کلمه دیگر می رسد و همین طور تا آخر. این روش مطالعه دو عیب کلی دارد، یکی اینکه بعد از مدتی خواننده احساس خستگی می کند و دیگر اینکه ترکیب و تلفیق کلمات و مفاهیم باشکال صورت می گیرد.
اگر در زمره این قبیل افراد هستید سعی کنید تا این روش را کنار بگذارید چون حداقل کاری که می کنید حافظه تان را خسته می سازید.
گروهی دیگر جمله را با گروه کلمات می خوانند و به این ترتیب در وقت و انرژی صرفه جویی می کنند. لیکن عیب کار آنان در این است که گروه کلمات را بدون توجه به معنای کامل جمله می خوانند ودر اینجا نیز حافظه، عقیم می ماند.
برخی دیگر سریع می خوانند(نیم جمله یا تمام جمله). و مفهوم عبارات را از خلال جملات و کلمات بدست می آورند و معنای کلی صفحه و فصل را بهم مرتبط می سازند.
حال شما متن زیر را باچشم بخوانید(زیر لب و یا شمرده نخوانید) " ژاک از خانه خارج شد و به باغی که پل در آن به چیدن سبزی مشغول بود رفت. مستقیما بسوی او پیش رفت و زیبایی آن سرزمین وعظمت و شکوه تپه هایی که باغ را در میان می گرفتند ستایش کرد."
حال به تجزیه و تحلیل روش مطالعه خود می پردازیم:
آنهایی که کلمه به کلمه می خوانند به این ترتیب مطالعه کرده اند.
" ژاک –از- خانه- خارج- شد و به- باغی که تا اخر. . . " بطوری که ملاحضه می کنید جمله بصورت معمایی در می آید که بر قرار ساختن ارتباط منطقی بین مفاهیم آن دشوار می گردد.
حال به سراغ کسانی می رویم که چند کلمه را باهم می خوانند:
" ژاک از خانه - خارج شد - و به باغی که پل در آن - به چیدن سبزی - مشغول بود رفت. مستقیما بسوی او - پیش رفت و- زیبایی آن سرزمین و. . ." این نحوه مطالعه طبعا بر آن یکی ترجیح دارد اما خواننده این کلمات نیز، خط رابطه را از دست می دهد.
حال به نحوه مطالعه کسانی که تمام جمله را بدون توقف می خوانند توجه کنید.
در این نوع مطالعه تمامی جملات بطور کامل در مغز می نشیند و تصاویر خود را بر آن منعکس می سازد و نتیجه کلی بدست می دهد.
در مورد زیر نحوه صحیح مطالعه را با ترسیم خطوطی در زیر کلمات مشخص کرده ایم . چشم ها بایستی بر این کلمات ایست و درنگ داشته باشند.
" ژاک از خانه خارج شد و به باغی که پل در آن بچیدن سبزی مشغول بود رفت. مستقیما بسوی او پیش رفت و زیبایی آن سرزمین و عظمت و شکوه تپه هایی که باغ را در میان می گرفتند ستایش کرد."
این سوال پیش می اید که چرا باید با این نحو مطالعه کرد. پاسخ ساده است زیرا حروفی که مشخص کرده ایم تاروپود موضوع مورد مطالعه ما را تشکیل می دهند و از اهمیت بیشتری برخوردارند و مابقی کلمات حواشی و شاخ و برگ موضوع را تشکیل می دهند با این حال برای حفظ کردن مطالب ارتباط این دو عامل با هم ضروری است.
چه وقت بخوابیم و چه وقت مطالعه کنیم؟
همه به خواب احتیاج دارند و بسیار جالب است که بدانیم زمان خواب بر مطالعه تاثیر می گذارد .
بازده مطالعه بسته به اینکه قبل یا بعد از خواب صورت گیرد وابسته به اینکه در چه زمانی از روز یا شب انجام شود فرق می کند . پژوهشگران دریافته اند که دانشجویان که پس از مطالعه و حفظ مطالب می خوابند از دانشجویانی که پس از مطالعه بیدار می مانند بهتر محفوظات را به یاد می آورند. بررسی های اخیر، علاوه بر تایید این امر، حاکی از آن است که وقوع خواب خواه بلافاصله بعد از مطالعه باشد و خواه اندک زمانی بعد از آن، ظاهرا از این حیث فرقی حاصل نمی شود.
یکی از توجیهات این پدیده این است که در خواب کمتر از بیداری محفوظات در هم تداخل پیدا می کنند.
مع الوصف، خواب بلا فاصله پیش از مطالعه تاثیر معکوس دارد و از میزان یادگیری می کاهد.
این پدیده را(تاثیر خواب پیشن) می نامند. البته اگر 2 تا 4 ساعت قبل از مطالعه از خواب بیدار شده باشیم، خواب در حافظه تاثیر نخواهد داشت. اخیرا پژوهش درباره موش های صحرایی نشان داده است که ممکن است (تاثیر خواب پیشن) ناشی از وجود هورمونی بنام "سوماتروپین" باشد . در طی 21 دقیقه اول خواب میزان ترشح این هورمون افزایش می یابد. این میزان تا حدود نیمه شب همچنان بالاست اما از نیمه شب به بعد شروع به پایین آمدن می کند. هنگامی که 5 دقیقه قبل از روبرو شدن با مارها از این ماده به موش ها تزریق شد حافظه آنها شدیدا پریشان گردید؛ اما هنگامی که این ماده 31 دقیقه قبل از روبرو شدن آنها با مار تزریق شد، هیچ تاثیری در حافظه آنها به جا نگذاشت.
اگر سوماتروپین عینا همین تاثیر را بر انسان داشته باشد، کسانی که زود از خواب بیدار شوند ممکن است به دلیل وجود میزان بالایی از این ماده در بدن نتوانند یادگرفته های قبل از خواب را خوب به یاد آورند. با این همه پس از مدتی بیداری میزان هورمون کاهش می یابد وبه دنبال آن تاثیرات منفی بر حافظه نیز از میان می رود.
بنابر این توصیه عملی ما واضح است و آن این که بهتر است بین زمان مطالعه و زمانی که قرار است مطلب را به خاطر آوریم چهار ساعت، ودر صورت امکان بیش از آن، بخوابیم.
هیچ گاه پیش از مطالعه نخوابید، مگر اینکه بلافاصله پس از بیداری مطالعه نکنید و مهلتی بین بیداری و شروع مطالعه در نظر بگیرید تا آثار خواب کاملا از بین برود.
شواهد دیگر نیز نشان داده اند که مطالعه دیر هنگام در اوخر شب، کارایی چندانی ندارد. این گفته کهن که (برای آماده شدن برای امتحان باید چراغ را تا نیمه شب روشن گذاشت و روغن چراغ را سوزاند) مسلما نمی تواند درست باشد
هنگامی که فیلمی آموزشی را در ساعت 8:30 بعد از ظهر و 4 صبح به پرستاران نشان دادند و سپس از انها امتحان گرفتند، گروی که فیلم را در ساعت 4 صبح دیده بودند در یاد آوری مطالب بسیار ضعیف تر بودند. بیدار شدن در ساعات گوناگون شبانه روز در کارایی یادگیری به شدت مؤثر است و ساعتی از شبانه روز که شما در آن به یادگیری مطلبی می پردازید در به خاطر آوردن آن بسیار تأثیر می گذارد. به این ترتیب مرور کردن مطالب برای امتحان فردا چه بسا مفید باشد، اما همین مرور برای یک هفته بعد کارایی ندارد.

احمد کمیل

0